ผงวุ้น หนึ่งในวัตถุดิบการทำอาหารของคนไทย ที่ได้รับความนิยมมาโดยตลอด เนื่องจากสามารถนำมาประยุกต์ได้ทั้งเมนูคาวและเมนูหวาน แต่กว่าจะเห็นบรรจุเรียบร้อยมาในซองอย่างดีนั้น ลองมาดูกันว่า แท้จริงแล้ว ผงวุ้น ทำมาจากอะไรกันแน่

ผงวุ้น เป็นสารสกัดที่ทำจากสาหร่ายทะเลสีแดง Gracilaria หรือที่เรียกกันว่า สาหร่ายวุ้น ซึ่งเป็นสาหร่ายที่อยู่ใต้น้ำ มักอยู่บริเวณชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกที่มีน้ำขึ้นน้ำลง และเกาะอยู่ตามกรวด ก้อนหิน หรือสัตว์ทะเลอย่างหอย มีรูปร่างลักษณะต่างๆ กัน ทั้งเส้นแขนงกลมและแบน

ในประเทศไทยมีสาหร่ายวุ้นหลายชนิด โดยสาหร่าย Gracilaria เป็น 1 ใน 13 ชนิดที่ค้นพบในประเทศ มักพบตามชายฝั่งอ่าวไทยและอันดามันเรื่อยไปตามจังหวัดภาคใต้ เช่น บริเวณจังหวัดชลบุรี ระยอง จันทบุรี ตราด ประจวบคีรีขันธ์ ชุมพร สุราษฎร์ธานี เป็นต้น และมีชื่อเรียกตามพื้นเมืองและลักษณะที่แตกต่างกันไป เช่น สาหร่ายผมนาง สาหร่ายข้อ สาหร่ายเขากวาง

สำหรับกรรมวิธีในการสกัดสาหร่ายวุ้นให้กลายเป็นผงวุ้นนั้น มีกรรมวิธีขั้นตอนที่พิถีพิถัน เริ่มตั้งแต่การคัดสรรสาหร่ายคุณภาพ เพื่อให้เกิดการผลิตที่ดีที่สุดตั้งแต่เริ่มต้น จากนั้นนำมาตากแห้ง ล้างด้วยน้ำที่มีค่าความด่างที่เหมาะสม และล้างด้วยน้ำสะอาด จากนั้นนำมาต้ม เพื่อสกัดเจลออกจากตัวสาหร่าย ซึ่งเจลนี้เองที่จะนำมาทำเป็นวุ้น จากนั้นมาเจลไปหล่อเย็นให้ได้เป็น ก้อนเจล และนำไปตัดในขนาดที่เหมาะสม และนำไปสกัดด้วยความร้อน ให้เจลมีความเข้มข้นยิ่งขึ้น จากนั้นนำเจลที่เข้มข้นมาเทลงบนแท่นพิมพ์ จนได้เป็นแผ่นเจล แล้วจึงนำไปบดเป็นผงวุ้นต่อไป

เมื่อทราบแล้วว่า ผงวุ้นทำมาจากอะไร ลองมาดูกันว่า คุณประโยชน์ของผงวุ้นนั้น คืออะไรบ้าง แน่นอนว่าสิ่งสำคัญแรกสุดคือ สามารถนำมาทำเป็นเมนูอาหารจานอร่อย ที่อุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหารจากสาหร่าย ทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต เกลือแร่ โดยเฉพาะธาตุไอโอดีนและวิตามิน ผงวุ้นจากสาหร่ายจึงไม่มีส่วนประกอบของสัตว์ ทำให้ผู้ที่รับประทานอาหารวีแกน และอาหารมังสวิรัติ สามารถนำผงวุ้นมาประกอบอาหารและรับประทานได้โดยไม่ต้องกังวล

นอกจากนี้ ผงวุ้นยังเป็นส่วนประกอบสำคัญในอุตสาหกรรมต่าง ๆ อีกด้วย ซึ่งบางคนอาจเคยสงสัยว่าส่วนประกอบนี้ทำมาจากอะไร คำตอบที่ได้คือ ผงวุ้น นั่นเอง เช่น 

• อุตสาหกรรมอาหาร ใช้ในการทำแยม มายองเนส และลูกกวาด โดยเป็นตัวช่วยให้อาหารนิ่มและข้นขึ้น หรือใช้ผสมในอาหารกระป๋อง เครื่องดื่ม เพื่อช่วยป้องกันสนิม และทำให้เครื่องดื่มมีสีใส ไม่ตกตะกอน

• อุตสาหกรรมยา เช่น ใช้เป็นส่วนผสมในอาหารเลี้ยงเชื้อแบคทีเรีย

• อุตสาหกรรมสิ่งทอและกระดาษ เช่น ใช้ย้อมเส้นด้าย เคลือบกระดาษ 

• อุตสาหกรรมเครื่องสำอาง เช่น ใช้ผสมครีมและน้ำมันทาผิว

เมื่อรู้ความสำคัญต่าง ๆ ของผงวุ้นแล้วว่า ทำมาจากอะไร มีขั้นตอนทำยังไง มีประโยชน์อะไรบ้าง ทีนี้เราก็สามารถเลือกผงวุ้นให้เป็นหนึ่งในส่วนประกอบเมนูหลักของเราได้ โดยปัจจุบันมีผงวุ้นให้เลือกหลากหลายยี่ห้อตอบสนองทุกความต้องการ